Czytelnia – Wielkie Pytania

Czytelnia

Naczelne zobowiązania

Nowe badania sugerują, że małpy człowiekowate podejmując współpracę, formułują pewne oczekiwania wobec…

Zobacz

Ból owadziego ciała

Udowodnienie istnienia wspólnego przodka kręgowców i bezkręgowców spowodowało narodziny wielu pytań, z…

Zobacz

Carpe silvam

Aby wykorzystać uzdrawiającą moc lasu nie musisz być osobą szczególnie wrażliwą. Wystarczy,…

Zobacz

Fabryki życia

Oto rybosom. Grudka białka i kwasów nukleinowych, bez której przepływ informacji genetycznej…

Zobacz

Liczby zmyślone

Kartezjusz nadał im niechlubny tytuł „urojonych”, w kontraście do tych rzeczywistych. Mimo…

Zobacz

Język do zdobycia

Marek Świdziński, językoznawca: Dla głuchych ich własny język jest największym skarbem, istotą…

Zobacz

Powtórka z historii

Nie powinniśmy się spodziewać, że dożyjemy myślących maszyn, porównywalnych z człowiekiem. Sztuczna…

Zobacz

Diagnoza z komputera

Automatyczna komputerowa diagnoza chorób przez dekady pozostawała tylko marzeniem. Dziś zaczyna być…

Zobacz

Ciało a język

Czy nasz język to zbiór abstrakcyjnych symboli, które wskutek konwencji stały się…

Zobacz

Rozmowa z automatu

Choć komputery robią już prawie wszystko, wciąż brakuje im tej fundamentalnej umiejętności,…

Zobacz

Co jest?

Odpowiedź na tytułowe pytanie jest dla nas tak naturalna, że nie zdajemy…

Zobacz

Nauka ćwierkania

Ostatnie badania wskazują, że śpiew ptasi nie stanowi po prostu nieskomplikowanej sekwencji…

Zobacz

Władza nad materią

Rozwój dwudziestowiecznej chemii umożliwił ogromny postęp cywilizacyjny, przyniósł nowe leki, technologie i…

Zobacz

Wiedza o materii

W nowożytności chemia przeszła długą drogę od jakościowych, alchemicznych teorii opartych na…

Zobacz

Ojciec założyciel

Eksperyment Antoine’a Lavoisiera był kamieniem węgielnym chemii: obalił teorię flogistonu i pozwolił…

Zobacz

Pożegnanie z palnikiem

Czasy, gdy Maria Skłodowska-Curie w swoim paryskim laboratorium własnoręcznie przerzucała dziesiątki kilogramów…

Zobacz

Przełomy w chemii

Rozpoczynamy serię czterech dodatków poświęconych wielkim wydarzeniom w historii czterech dyscyplin naukowych:…

Zobacz

Gdy rozum śpi

Uśpienie lub wyłączenie rozumu sprzyja „budzeniu się demonów”. Mówiąc bardziej nowocześnie –…

Zobacz

Świat bez emocji

Gdyby wyciąć z naszego życia oraz z historii ludzkości wszystkie emocje, zostalibyśmy…

Zobacz

Dwa tory

Współczesna psychologia podkreśla pewien dualizm ludzkiego myślenia, ale nie do końca można…

Zobacz

Mądrzy inaczej

Wiązano z nią wielkie nadzieje, miała ułatwiać karierę i gwarantować szczęśliwe życie.…

Zobacz

Rozum / Emocje

Codziennie mówimy o emocjach i rozumie, zwłaszcza w kontekście zachowania, ludzkiej natury,…

Zobacz

Nowe stworzenie

Sztuczne życie – miniaturowe układy, które zachowują się jak żywe komórki, i…

Zobacz

Rebelia zmysłów

Barwne dźwięki, melodyjne kształty, szpiczaste smaki. Niejeden człowiek doświadcza takich wrażeń każdego…

Zobacz

Wielkie solo

Anton L., neurotyczny pracownik urzędu skarbowego w bliżej nieokreślonym mieście, pewnego dnia…

Zobacz

Proces

Józef K., 30-letni pierwszy prokurent wielkiego banku, dowiaduje się o drobnej pomyłce…

Zobacz

Traktat

Powieść z tezą. Ludwig, młody austriacki inżynier, trafia w 25. roku życia…

Zobacz

Chaotyczne wibracje

Grzegorz Banaszkiewicz: Teoretycznie wszystko wygląda prosto i elegancko. W praktyce wszystko, co…

Zobacz

Zmysł liczby

Matematyka to dla nas królowa nauk oraz ideał racjonalności. Wiele wskazuje na…

Zobacz

Gatunki psychologii

Nazywanie psychologii nauką humanistyczną można kwestionować, ponieważ dużą rolę w jej rozwoju…

Zobacz

COPERNICUS CENTER

Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych jest wspólną jednostką badawczą Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu…

Zobacz

Pytania robocze

„Najbardziej ekscytującym zwrotem oznajmiającym nowe odkrycia nie jest »Eureka!«, ale »To zabawne...«”…

Zobacz

Wbrew granicom

Spotkanie między nauką a humanistyką jest niezbędne także dlatego, że obydwa światy…

Zobacz

Granice nauki

Szanowni Czytelnicy, oddajemy w Wasze ręce pierwszy dodatek z cyklu „Wielkie Pytania”,…

Zobacz

Zabawa u Parta

Zdradzę maniactwo Michała, o którym zapewne nie wszyscy wiedzą. Michał uwielbia zabawiać…

Zobacz

Spór o człowieka

Idea doboru naturalnego miała współodkrywcę – Alfreda Russela Wallace’a. Nie zgadzał się…

Zobacz

Żagiel słoneczny

Istnieje wiele sposobów na rozpędzenie obiektu w przestrzeni kosmicznej, od „starych dobrych”…

Zobacz

W cieniu bomby

Wyprodukowanie bomby jądrowej wymagało wytężonego wysiłku tysięcy osób; w tym również tych…

Zobacz

Obce globy

NIGEL MASON, astrochemik: Skomplikowane związki chemiczne znajdujemy jak wszechświat długi i szeroki…

Zobacz

Ciemny sektor kosmosu

Ogólna teoria względności otwarła drzwi do współczesnej, ilościowej kosmologii. Coraz precyzyjniejsze obserwacje…

Zobacz

Ludzki mózg

Składa się z wielu rozmaitych obszarów anatomicznych. Jeszcze bardziej skomplikowany jest jednak…

Zobacz

Obca inteligencja

PETER GODFREY-SMITH: Zaczątki umysłu pojawiły się, zanim życie opuściło morza. Wszystko, co…

Zobacz

Mapa matematyki

WIELKIE PYTANIA NA NOWO | Słowo „matematyka” wywołuje różne skojarzenia. Może z…

Zobacz

Świat jest matematyczny

Tylko w fizyce, odgadując fragment struktury matematycznej odpowiadającej wycinkowi rzeczywistości, potrafimy odtworzyć…

Zobacz

Okiem teologa

Wolność człowieka traktowana jest przez wielu myślicieli chrześcijańskich jako znak wskazujący na…

Zobacz